Czas przeszły dokonany w języku włoskim - tworzenie
Czas przeszły dokonany passato prossimo jest czasem złożonym, czyli będzie się składał z więcej niż jednego elementu.
Aby uzyskać formę passato prossimo najpierw musimy odmienić w odpowiedniej osobie czasu teraźniejszego czasownik posiłkowy essere "być" lub avere "mieć". (Aby dowiedzieć się, które czasowniki występują z essere, a które z avere, zajrzyj do rozdziału CZASOWNIKI POSIŁKOWE)
| essere - być | avere - mieć | |
| io | playsono | playho |
| tu | playsei | playhai |
| lui/lei | playè | playha |
| noi | playsiamo | playabbiamo |
| voi | playsiete | playavete |
| loro | playsono | playhanno |
Następnie dodajemy formę imiesłowu biernego participio passato, który tworzymy w następujący sposób:
| końcówka bezokolicznika | -are | -ere | -ire |
| końcówka imiesłowu biernego | -ato | -uto | -ito |
A oto przykłady regularnych imiesłowów:
| śpiewać | playcantare | playcantato |
| próbować | playprovare | playprovato |
| wracać | playtornare | playtornato |
| wierzyć | playcredere | playcreduto |
| sprzedawać | playvendere | playvenduto |
| chcieć | playvolere | playvoluto |
| czuć | playsentire | playsentito |
| rozumieć | playcapire | playcapito |
| konczyć | playfinire | playfinito |
Niestety formy participio passato bardzo często są nieregularne. Znajdziesz je w rozdziale PARTICIPIO PASSATO.
I możemy już tworzyć czas passato prossimo:
| playIeri sono tornato dall'Italia. | Wczoraj wróciłem z Włoch |
| playDue giorni fa sono stato al concerto. | Dwa dni temu byłem na koncercie. |
| playSono rimasta a casa tutta la domenica. | Zostałam w domu całą niedzielę. |
| playHai già finito il lavoro? | Czy już skończyłeś/skończyłaś pracę? |
| playNon ho ancora capito questa regola. | Jeszcze nie zrozumiałem/zrozumiałam tej reguły. |
| playFinalmente ho capito questa regola. | Wreszcie zrozumiałem/zrozumiałam tę regułę. |
Jeśli chodzi o formy, które tworzymy z avere, to już wszystko, co musimy wiedzieć. Zobaczmy pełną odmianę:
| cantare - śpiewać | credere - wierzyć | sentire - słyszeć, czuć | |
| io | playho cantato | playho creduto | playho sentito |
| tu | playhai cantato | playhai creduto | playhai sentito |
| lui/lei | playha cantato | ha creduto | playha sentito |
| noi | playabbiamo cantato | playabbiamo creduto | playabbiamo sentito |
| voi | playavete cantato | playavete creduto | playavete sentito |
| loro | playhanno cantato | playhanno creduto | playhanno sentito |
Natomiast formy tworzone z essere odmieniają się jeszcze przez rodzaje, a konkretnie odmienia się participio passato.
Oto odmiana dla rodzaju męskiego:
| tornare - wracać | vivere - żyć | uscire - wychodzić | |
| io | playsono tornato | playsono vissuto | sono uscito |
| tu | playsei tornato | playsei vissuto | sei uscito |
| lui/lei | playè tornato | playè vissuto | è uscito |
| noi | playsiamo tornati | playsiamo vissuti | siamo usciti |
| voi | playsiete tornati | playsiete vissuti | siete usciti |
| loro | playsono tornati | playsono vissuti | sono usciti |
A to odmiana rodzaju żeńskiego:
| tornare - wracać | vivere - życ | uscire - wychodzić | |
| io | playsono tornata | playsono vissuta | playsono uscita |
| tu | playsei tornata | playsei vissuta | playsei uscita |
| lui/lei | playè tornata | playè vissuta | playè uscita |
| noi | playsiamo tornate | playsiamo vissute | playsiamo uscite |
| voi | playsiete tornate | playsiete vissute | siete uscite |
| loro | playsono tornate | playsono vissute | sono uscite |
